Plat bier, platte kaas

Dag drie van ons Belgisch bierverblijf in Pajottenland (dag 1 vind je hier en dag 2 vind je hier).

Na weer een goede nachtrust togen we naar beneden voor een perfect ontbijtje. Dit keer hielden we ons in, dus kwamen we wat fitter van tafel. Eerst naar Gooik, voor de gisteren gekochte De Cam bieren. Karel appte dat het klaarstond bij zijn ouders voor de deur, en dat we het gewoon konden meepakken. Als bedankje lieten we er een pakje stroopwafels achter. 

Na een kort intermezzo met de auto om een falende fietsendrager te vervangen konden we aan het eind van de ochtend de fietsen weer aantrappen.  Dit keer reden we een een rondje noordwaarts, en toen naar Ternat. Het is een echt een heerlijke streek om te fietsen, al gaan de hobbels zonder elektrische hulp wel ten koste van je actieradius. Een korte blik op de (op maandag niet voor bezoek geopende) brouwerij De Troch en daarna weer richting Eizeringen. 

We namen een stuk mountainbikeroute, dwaalden weer wat rond en kozen verder toch voor de gewone fietsknooppunten, richting Café Den Haas. Dat bleek een heerlijke plek, met een grasveldje vol ruim opgezette parasols en tafels, en een heel vriendelijke bediening. We kregen direct de gelegenheid een paar geuzes en vooral, boterhammen platte kaas te bestellen: de klassieke begeleider van lambiek en geuze. Dat bleken lange, wit/rogge-achtige boterhammen met  in ons geval hesp,  platte kaas en 'kop'. De kop was een soort niet-zo-zure-zure-zult, en erg lekker. 

Het geheel werd met bosui, bieslook, radijs, tomaat, komkommer, augurkjes en zilveruitjes geserveerd en smaakte perfect bij de bieren. We dronken er dan ook een aantal:

- Geuze De Cam (lekker natuurlijk)

- Geuze Prematuur Eylenbos. De "prematuur" sloeg op het feit dat Eylenbos, een nieuw leven ingeblazen brouwerij, nog geen 3 en 2 jaar oude lambiek had, en daarvoor lambieken van de Troch had gebruikt.

- Geuze 3 Fonteijnen

- Kriek Girardin. Uitmuntend goed. Helaas hadden we die niet bij de brouwerij gekocht.

En, zoals altijd op een leuk terras - je leert nog eens wat. Het stel voor ons, dat niet direct vriendelijk leek, bleek dat wel: toen ze ons zagen kijken naar het "platbolspel" dat hier door de wat oudere locals werd gespeeld werd dat direct en uitvoerig uitgelegd. 

Daarmee kwam eindelijk een einde aan ons lange geuzeweekend. Verveelt het na 3 dagen? Nee, zeker niet, de variatie in de lambiek-, geuze-, kriek en andere fruitbieren is groot, en zeker met zomers weer kun je wel blijven proeven. Voor onze gezondheid was het echter wel mooi zo.

Toch was het niet helemaal gebeurd met de Belgische bierbelevenissen: op weg naar Normandië zouden we nauwelijks hoeven omrijden voor een bezoekje aan Brasserie Dupont. Daarvan heb ik, naast Orval, altijd wel een kratje in huis, dus dat wilde ik niet missen. We vonden het met gemak, maar in tegenstelling tot wat ik verwachtte troffen we geen middelgrote industrieel ogende brouwerij, maar een uit de kluiten gewassen dorpsstraat met allemaal bakstenen gebouwen, in dorpse/boerenstijl. Over die  gebouwen was de brouwerij verdeeld. 

Na een bezoek aan de winkel voor wat bieren en snuisterijen liepen we langs de gebouwen, en vroegen aan de receptie of het klopte dat er maandag geen bezoek mogelijk was. Dat klopte, maar een beetje rondlopen was geen probleem. Toen we bij de brouwerij zelf naar binnen keken keek een brouwer met grote densimeter in zijn hand terug, zwaaide eens wat en vroeg we soms de brouwerij even in wilden. Ja, natuurlijk. 

De brouwerij was vol in bedrijf, via twee enorme gasvlammen werden twee koperen 50HL ketels verhit, de maischketels. Er werden twee biobieren gebrouwen, de Moinette en de Saison bio. We kregen nog wat uitleg, maar hebben ze natuurlijk niet te lang van het werk gehouden. 

Buiten aaiden we nog even de aanwezige ezels en reden we, met weer een toffe zythologische ervaring achter de kiezen, richting La Douce France.  Hebben we daar ook nog wat bierigs meegemaakt? Vast wel, daarover later meer. 

Goed verzekerd

Dag twee van ons Belgisch bierverblijf in Pajottenland (dag 1 vind je hier).

Vandaag was het tijd voor de reden van onze keus voor deze regio: een bezoek aan "Café In De Verzekering tegen de Grote Dorst". Dit kleine café is een bedevaartsoord voor de zuurbierliefhebber, met een enorme keuze aan geuzes en, moeilijker elders te vinden, een groot aanbod aan lambieken. Het is een tijdje 'het beste café van de wereld' geweest op Ratebeer (met dank aan stemmende Amerikanen), maar was tot 2017 alleen geopend op zondag van 10:00 tot ongeveer 14:00. De huidige eigenaren hebben dat toen flink opgerekt, tot 20:00, waarmee het even wat makkelijker wordt.

Maar: eerst ontbijten. Er was, naast de locatie en de luxe, een goede reden dat we hadden gekozen voor deze B&B - een spectaculair ontbijt, met een volle tafel aan fruit, beleg, broodjes en nog veel meer, en naar wens een vers gebakken (roer)ei of omelet. Het betekende wel dat we een uurtje moesten bijkomen voor we konden vertrekken, maar dat kwam wel goed uit - de hitte van de dag ervoor was vervangen door regen, en we konden zo mooi wachten tot de ergste buien voorbij waren.

Rond het middaguur waren we het beu en vertrokken we richting de Geuzestekerij De Cam in Gooik. Daarvoor gebruikten we de ook in België aanwezige fietsknooppuntenroute. We hadden gehoopt dat, door die te volgen, het wat mee zou vallen met de àl te steile klimmetjes - dat klopte deels, en het was mooi fietsen, maar soms knap trappen.

De route naar De Cam leidde ons direct al naar Eizeringen en langs De Verzekering, die voor later op de dag op het programma stond. We besloten echter dat, aangezien dit toch wel de reden van ons verblijf hier was, we toch beter konden beginnen met een klein lambiekje. Het was er binnen vol en warm, dus na bewonderen van het smetteloze en mooie interieur verkasten we toch naar buiten. We dronken een klein glaasje Oud Beersel Lambiek met dennentoppen (grappig, niet extreem), een lambiek van Den Herberg Devillé (lekker) en een kriek lambiek van Oud Beersel - fris, zuur, lekker.

Toen door richting Gooik voor de Cam. Halverwege een enthousiaste daling zag ik een bordje naar knooppunt 17 - hop, linksaf. Dat bleek, een heel stuk later, verkeerd- we hadden naar 16 gemoeten. Uiteindelijk zijn flink omgereden via een onaantrekkelijk stuk om te fietsen (in de regen), bekeken vervolgens een kasteel (in de regen én in de zon) en reden weer fout. Maar uiteindelijk belandden we bij de Cam waar een vrolijke Karel al aan zijn voorraad bezig was, maar vooral veel liet proeven.

In Karel herkenden we veel andere brouwers - bevlogen, een uitgesproken mening over hoe het moet, vol van kennis, enthousiast en gul met proefglazen uit het vat of de tank. We kregen 'normale' lambiek, lambiek met frambozen en een lambiek met kweepeer te proeven. We kochten er een aantal bieren (een aantal fruitbieren, een grote fles geuze en een appellambiek), én een mandje! Gelukkig konden we het de volgende dag met de auto komen afhalen bij zijn ouders.

Ondanks dat hij niet door Karel werd aangeraden was volkscafé de Cam (tegenover de brouwerij, maar zijn lambiek was 'net op') prima voor ons doel - een tamelijk lokale en vooral lekker warme stevige maaltijd. We aten er pensen: zwarte pens (bloedworst) en grijze pens. In die laatste zat geen bloed ('voor de mensen die daar schrik van hebben') maar wel varkenslong. Ik weet niet wat in Nederland beter zou verkopen. Het spreekt vast niet iedereen aan, maar wij vonden het erg lekker.

Voldaan (met de nadruk op 'vol') trapten we hem weer af. Redelijk dezelfde weg terug, naar Eizeringen, dit maal zonder ongewenste omwegen. De Verzekering bleek nog open en het was niet meer zo heet binnen, dus zetten we ons daar neer. We genoten van de atmosfeer, mede dankzij de zeer vriendelijke eigenaar en (de verhalen van) diens ouders. We leerden er van alles en dronken er, vooruit, nog maar wat bier: een lambiek van Boon (wat zoetig, maar 'mals'), een Oud Beersel rabarber (vooral droog zurig) en een Tilquin Myrtille Sauvage - die was vrij zuur en rook vooral sterk naar stal, maar uiteindelijk ook bes.

Daar lieten we het bij, en we reden naar huis. Na de grote en late middagmaaltijd hadden we geen echte behoefte meer aan een maaltijd, toch liet ik me een Bickyburger aansmeren - een absolute klassieker in de Belgische frituur, die móest je een keer proberen. Een sneu gefrituurd schijfje van varkens-, kippen- en paardenseparatorvlees met drie sauzen in de 'smaken' rood, geel en bruin, een augurkje en wat sloffe gefrituurde uitjes. Volgende keer houd ik het weer bij de frieten.

Via nog een klein omweggetje, dit keer vrijwillig, eindigden we moe maar zéér voldaan bij onze B&B, in de gelukkige wetenschap dat we nog een volle dag Pajottenland voor de boeg hadden. Maar zouden we nog wel zin hebben in nóg meer zuur bier?

Volgende keer meer!

Nemiekst

Het besluit de vakantie in Bretagne te spenderen betekende óók dat een tussenstop wel comfortabel zou zijn, en laat nou net het Pajottenland ongeveer precies op de route liggen... OK, bij lange na niet halverwege, maar dat is op te lossen met nog een extra tussenstopje in Normandië. Een bezoek in het weekend betekent ook nog eens de mogelijkheid tot een bezoek aan het Walhalla van elke zuurbiergek - het iconische "In de Verzekering tegen de Grote Dorst", alleen geopend op zondag. 

We kenden al een luxe B&B op fietsafstand, van waaruit we al eens de Dag van de Lambiek meemaakten in eerdergenoemde café, dus die was snel geboekt. Op zaterdag arriveerden we daar in een zinderende 32 graden en pakten zwetend uit. Daarna maakten we een kort ritje naar Brouwerij Girardin, de brouwer/steker van mijn favoriete geuze. Het is niet de meest hartelijke of gemoedelijke brouwerij (ze zijn nogal druk), maar ik had vooraf al besteld en kon het bier komen ophalen. Omdat zij "Uitzonderlijk gesloten" (dat klinkt héél dicht) waren vanaf 15:00 had dat bij de gratie Gods zelfs maandag gekund, op de horeca-afhaaldag, als we het niet hadden gered. Maar goed, dat hadden we wel. 

Veel tijd voor kletsen of kijken was er niet, ik nam er 6 grote en 6 kleine flessen fond-geuze (zwarte label) mee, voor respectievelijk €3.90 en € 2.10 (!) en keek nog even buiten rond. Van buitenaf zijn ook de koperen ketels te zien, en het geheel doet erg ongepolijst en boers aan. Rondom de boerderij verbouwen ze granen, maar of dat ook voldoende is voor de productie van de bieren betwijfel ik. 

Terug bij de B&B verruilden we de auto voor de fietsjes en we togen de hitte in. Fietsknooppunten  en -routes negerend reden we de kortste (en mogelijk steilste) route naar een veelbelovend café. Onderweg was genoeg moois te zien, de regio ziet er on-Belgisch netjes, schoon en keurig onderhouden uit. Het lijkt dan ook een uitvalsbasis voor vermogende Brusselaren: de prijzen zijn er ook behoorlijk hoog.

Halverwege onze bestemming troffen we een dorpje (St Anna Pede) met een kerkje dat nog door Breughel geschilderd was. Daarnaast een sympathiek ogend dorpscafé met een heerlijk schaduwrijk terrasje. Dat leek ons een mooie plek om even bij te komen en wie weet... ja, natuurlijk hadden ze er een lambiek! En niet zomaar één, maar die van Girardin! De waard zelf was er geen fan van, maar wij vonden het uiteraard top. Het was duidelijk een pleisterplaats van de lokale bevolking, die af- en aanliep. 

Weer op adem gekomen begonnen we aan deel twee van onze bescheiden, maar door de hitte nog vrij heftige tocht naar de gekozen bestemming - café De Spontane Goesting. Daar troffen we een rustig terras, met schaduw, een vriendelijke barman en een uitzonderlijk uitgebreide bierkaart met 'normale' bieren, en een ruime keus aan geuzes. 

Als antwoord op mijn vraag naar iets te eten bleek de optie 'nemiekst'. Ik had geen idee wat 'nemiekst' was, en mijn vragende blik werd beantwoord met een behulpzame 'kosmessallemié'. Dit heb ik de arme man zeker 3x laten herhalen voor het frankstuk viel - Kaas. Met salami. Een 'mixte'. Deju. Lekker. Doe maar.

Op dat terras hielden we het wel even vol, en we hebben ons door aardig wat lekkere bieren heengeslagen, waaronder een HORAL Megablend. Zin om te gaan zoeken naar een restaurant hadden we niet meer (we hadden al begrepen dat op zaterdag aan komen wandelen hier nergens echt een optie was), en de buurfrituur bleek niet alleen bijzonder druk bezocht en goed beoordeeld, we konden het ook nog op het caféterras laten serveren. Haute cuisine - non, maar haute friture toch zeker wel, met huisgemaakte sauzen en prima kaas- en garnalenkroketjes.

Het is natuurlijk niet fatsoenlijk om er dan niet nog een biertje bij te drinken, dus dat deden we dan maar, om vervolgens in de nog steeds hoge temperaturen naar de B&B terug te keren. Daar deed ik op de prettige binnenplaats nog wat inleeswerk voor de volgende dagen. Met, vooruit, een Girardin. 

Wordt vervolgd.

Stampen

Als je me vraagt naar typisch Nederlandse gerechten, dan kan ik heus wel wat verzinnen, maar toch kom ik al héél snel op stamppotten uit. Een AGV-tje, en dan, hoe Hollands, door elkaar geprakt. 1 deel groenten, 1 deel aardappel, wat melk, boter, een vleugje nootmuskaat en spekjes of rookworst (of misschien zelfs alletwee).

Brandade de morue de Nîmes - Mout & Peper

Niks slechts over deze stamppotten: stampot boerenkool, zuurkool, andijvie, hete bliksem en zelfs peen-en-ui. Allemaal lekker, en natuurlijk ook nog eens te upgraden met exotische ingrediënten; shoarmavlees in plaats van de spekjes, wat kerrie in de hutspot, natuurlijk piccalilly bij de boerenkool en als je het echt niet meer ziet zitten kun je altijd gehemelteschroeiende stukjes ananas in de zuurkool doen. Ook culinair verantwoorde stamppotjes met raapstelen, schorseneren, pastinaken met gedroogde tomaatjes, truffel, het kan allemaal.

In de ons omringende landen pakken ze het het nog iets anders aan. De Belgen hebben met hun stoemp al een aardige verbetering - meer boter, meer room, kruidiger en met meerdere soorten groente door de aardappel. In Duitsland worden dan juist de aardappelen bij de Grunkohl níet gestampt, maar door de boerenkool geschept. Worst én Kasseler erbij...

Dat is ook meteen wat de choucroute uit de Elzas toch wel een paar treetjes boven onze zuurkool zet: de zuurkool wordt er gestoofd in ganzevet en witte wijn, de krieltjes gaan er ook hier doorheen en bovenal - er komt een overdadige hoeveelheid vleeswaren aan te pas. Worsten, worstjes, gerookt varkensvlees, eventueel nog wat eend... het kan niet op.

Toch was ik nog verbaasd toen ik erachter kwam hoe je een gerecht maakt dat ik al jaren zie maar nog nooit heb geprobeerd - brandade de morue. Ik keek wat filmpjes, las wat recepten, zag ik dat nu goed? Ja hoor, ze doen het gewoon. Een stamppot met half aardappel, half... VIS. Dat kan natuurlijk ook. En het is, uiteraard, nog lekker ook. Al jaren zie ik het in Frankrijk bij de traiteur of supermarkt, maar het sprak me kennelijk nooit aan; Brandade de morue.

Het komt uit Nîmes, vandaar dat ik het recept van een kok uit de stad volgde. Het lijkt een wat winters gerecht, met melk en nootmuskaat, maar kan koud gegeten worden en dat maakt het in warm weer ook aantrekkelijk. Serveer het met een frisse tomatensalade.

Verder kun je het naar wens aanpassen aan je voorkeuren:

• Voorgerecht: gebruik minder aardappel (1:4), en room ipv melk

• Winters hoofdgerecht: doe de aardappelpuree onderop, leg de vis daarop, en maak béchamel met een beetje kaas. Giet die erover en serveer dan warm, gegratineerd.

Ingrediënten

Voor 2 personen

• 200 gram kabeljauw

• 200 gram aardappel

• 100 ml melk

• 50 ml olijfolie

• 2 tenen knoflook

• court bouillon

• zout

• peper

• nootmuskaat

Bereiding

Leg de (diepvries)vis in een dikke laag zeezout in de koelkast.

Spoel hem de volgende dag goed af en leg een paar uur in water.

Verhit een pan water met erin knoflook,ui(poeder), laurierblad, prei, wortel en trek er een bouillon van. Voeg geen zout toe!

Pocheer de vis 8-10 minuten en houd apart, laat afkoelen.

Kook de aardappel liefst in de schil gaar in het kookvocht. Kook ook de teentjes knoflook in een paar minuten gaar. Laat alles afkoelen en pureer de aardappel en de knoflook. Meng er in stappen de melk en olijfolie doorheen, en snipper de vis erdoor. Doe er naar smaak gemalen peper en beetje nootmuskaat overheen. Roer alles nog eens goed door en laat opstijven in de koelkast. Serveer met croutons en een tomatensalade.

Bruin of rood?

Vanwege een erg geslaagde hamburger gisteravond zitten wij met een stapel zelfgebakken hamburgerbroodjes. Licht zoetig en uitstekend geschikt voor stevig beleg, zoals een ontbijtbroodje met spek, ei en tomaat. Rare combinatie? Dat valt wel mee. 

Eigengebakken broodje, ei, spek, tomaat. HP sauce (c) @moutenpeper. 

In 2016 bevonden we ons in Engeland. Het ondenkbare was net gebeurd - de Britten hadden, tegen hun eigen verwachting in, ervoor gestemd om de EU te verlaten. Nu, bijna 4 jaar verder, is het nog steeds niet voor elkaar, maar dat is een ander verhaal.

Op 1 juli reden we vanuit het Zuid-Westelijke puntje van Cornwall, en daarmee van heel Engeland, richting Londen. Geen enorme reis, maar we hadden inmiddels al de ervaring dat een beperkte afstand veel meer tijd in beslag neemt dan in bijvoorbeeld Frankrijk of Duitsland. De wegen zijn matig tot slecht, de maximumsnelheid is er één die wij toen nog belachelijk laag vonden (ongeveer 100 km/u, wat een ironie) en er waren op ons traject een paar grote werkzaamheden waar de Duitse Baustellen nog bij verbleekten.

Om bovenstaande redenen waren we vroeg vertrokken, met slechts minimaal ontbijt. De voortgang werd al snel beperkt door de genoemde werkzaamheden, onverwachte files, een bokkende TomTom en een daardoor gekozen prachtige, maar langzame route dwars over Dartmoor. Rond een uur of 11:00 was het dus duidelijk tijd voor pauze. We stopten bij Woody's Diner, een onooglijke keet met diverse aankondigingen van een 'all day breakfast', en dat klonk (en rook) eigenlijk wel aantrekkelijk.

Gezellig. 

Binnen aangekomen bleek het hok gevuld met norse, dikke vrachtwagenchauffeurs en een doorgerookt, uitzonderlijk chagrijnig vrouwtje achter de kassa. Achter haar bevond zich in het keukentje een soort menselijke octopus in een wit hempje (type Onslow) die 5 armen gebruikte om een onwaarschijnlijk grote walmende bakplaat met worstjes, bloedworst, eieren, champignons, bacon en tomaten onder controle te houden. Eén arm bleef zo mooi vrij om te roeren in een grote pan witte bonen in tomatensaus, en zo af en toe een frituurmandje met aardappelwafeltjes leeg te schudden. Kortom - het zag eruit als een uitstekende plek om een Engels ontbijt te bemachtigen. Ook was direct duidelijk waar de Brexit-stemmers (die we tot nu toe niet veel hadden ontmoet) zich kennelijk ophielden. 

Een 'full English' is, zoals bekend, een stevig maal en bevat dus worstjes, bacon, champignons, bloedworst, tomaat (dit alles gebakken op de bakplaat), witte bonen, gebakken aardappelen, toast en ei - naar wens gepocheerd, gekookt, gebakken of in de vorm van een roerei of omelet. In dit soort gelegenheden hoef je natuurlijk niet op een gepocheerd ei te rekenen. Omdat een dergelijke bak eten voor ons veel te heftig leek was ik blij te zien dat je ook kon kiezen voor een 'breakfast bap' (de 'bap' moest ik even opzoeken) - een groot broodje dat tussen een hard en een zacht bolletje in zat, belegd met drie elementen naar keuze uit het full English. Ik kan me niet voorstellen dat er veel mensen zullen gaan voor toast, bonen en aardappel, maar then again, het zijn Engelsen en het hele ontbijt is voor ons al tamelijk onvoorstelbaar.

Dit lijkt erop, maar er ontbreekt teveel om het 'full' te noemen. 

Terwijl ik nadacht over mijn opties was het kennelijk mijn beurt geworden, want toen mijn blik van het bord afdaalde keek ik recht in de furieuze ogen van de vrouw achter de kassa. Het rhythmisch geklik dat ik al even hoorde bleek afkomstig van de pen in haar hand, zwevend boven een notitieblokje. Of ik héél misschien al een beetje een idee had wat ik mogelijk wilde. Nou, jawel: ei, worst, en champignons. "Rood of bruin"? Eh, pardon? Nog wat feller geklik en een duidelijk hoorbare ademhaling. "RED OR BROWN?". Ik was in de categorie "buitenlander" beland en iedereen weet dat die je wel verstaan als je gewoon harder praat. Het geklik hield op, en de achterkant van de pen werd gebruikt om vaag in de richting van de balie achter haar te wijzen, waar de servetjes, mosterd, ketchup en bruine sau.... Ahhhh. "Ketchup of brown sauce". Waar bij de ketchup in elk geval nog de tomaten duidelijk genoeg de smaak veroorzaken is dat bij de brown sauce een stuk moeilijker - het is een hartig, zoet-zure saus waarin Worcestershire sauce een flink rol speelt en die wat minder zoet is dan ketchup. Bruin dus, bruin graag, dank u. Er volgde wat geschreeuw richting de keuken, en na een paar minuten werden er twee papieren pakketjes aangegeven door Onslow, die uiteindelijk toch gewoon maar over twee armen bleek te beschikken.

We aten de baps in de auto die we liever niet te lang alleen lieten, en al helemaal niet als het alternatief een nukkige keet is. Het broodje smaakte uitstekend, maar was wel een uitdagende beleving - het wordt heel snel duidelijk wat er gebeurt als je een hap neemt uit een broodje met een zachte eidooier, bloedhete champignons, vette worstjes en saus. Hoe dan ook, na een smakelijk maal en een kwartiertje poetsen konden we onze weg vervolgen. Op naar Londen, waar we in de avondspits aankwamen. Op vrijdag. We waren blij dat we stevig hadden ontbeten.

Spits in Londen

Hoe maak je zelf een breakfast bap? Dat is niet moeilijk:

• 2 hamburgerbroodjes, fikse witte broodjes of 'Italiaanse bollen'.
• 2 eieren
• 4 vrij dikke plakjes bacon of ontbijtspek
• 2 grote of een handvol kleine tomaatjes of wat gesneden champignons

Bak de bacon uit in een koekenpan en hou ze apart. Snijd de broodjes en leg ze even met de snijkant in de pan tot ze licht getoast zijn. Maak de tomaten of champignons klaar: bak de champignons of halveer de tomaten en leg ze met de snijkant in de pan, bak ze totdat ze een mooie bruine kleur hebben en warm zijn (let op - ze verbranden snel). Bak tot slot de eieren en bestrooi met peper en zout. Leg 2 plakjes bacon en de champignons of tomaat op het broodje. Leg het ei erop en doe er wat saus (rood of bruin, net wat je wilt) overheen. Neem een hap, zoek de keukenrol en begin opnieuw. 

Smeurebreud

Het voordeel van kamperen is dat je flexibel bent - zeker in het voorseizoen. Vandaar dat we dankzij zinderende Duitse hitte plotseling en onverwacht in Denemarken waren. Na een korte stop in Kopenhagen (waar we van alles aten en dronken, maar er zat niets Deens bij) kwamen we een weekje rustig bij en ook in contact met de Deense keuken. De bekendste daarvan, en voor ons ook meteen de lekkerste, is smørrebrød. In rap tempo leerden we daarover van alles.

Smørrebrød met gebakken haring in Aalborg

Zo komt het van komt van smør og brød - boter en brood. In de regel een dunne plak stevig, volkoren rogge-zuurdesembrood. Daarop voldoende boter om een tandafdruk in te kunnen zien als je een hap hebt genomen, en dan beleg. De mogelijkheden zijn eindeloos, maar er zijn wel wat klassiekers - haring, gebakken en/of gemarineerd, gebakken gepaneerde vis, IJslandse garnalen met ei, rosbief, tartaar en aardappel. Dit alles met een passend sausje of garnituur - kappertjes, rode kool, rode biet, augurk, mierikswortel, remoulade, mayonaise.

Smørrebrød met rollade en wijngelei in Aalborg

Het heeft, kortom, wel wat van een Nederlandse boterham, maar dan met net even wat meer aandacht en paar 'standaard'varianten. Je eet er een stuk of drie, maar ja, we hadden de hele avond, dus ik maakte er vijf. O ja, erbij drink je aquavit (of akvavit, een Scandinavische drank met kruiden als dille, koriander, venkel en/of komijn), zeker bij de haring, of een goede pilsner, lager of ander blond, licht en bitter bier.

Bij de onderstaande vijf varianten staat steeds bij de fotos de beschrijving. Voor het brood heb ik valsgespeeld, dat kocht ik bij een Duitse bakker -  100% volkoren, rogge-zuurdesembrood, dus hoeveel kan het schelen met Deens brood?

Gemarineerde haringstukjes, rode ui, dille

Remoulade, aardappel, dille

Gepaneerde, gebakken scholfilet, remoulade, dille

Zelfgemaakte rosbief (op 55C gegaarde diamanthaas), mierikswortel, ui, kappertjes

Deense blauwe kaas, appel, roze peper

Hierbij inderdaad meerdere soorten aquavit - Rostocker Lement bij de haring en Aalborg Porse Snaps bij de kaas. Een Gulpener Urpils bij de overige. We konden concluderen dat die Denen het wel begrepen hebben - dit is gewoon erg lekker.

Inside things

Inmiddels al weer 10 jaar geleden hebben we ruim de tijd genomen om Kreta te verkennen. Met het gehuurde Aygootje een doodenge onderneming, want je reed geen bochtige kilometer zonder grijnzende snor op je bumper, maar verder was het, zo buiten het seizoen, een heel fijne plek om te zijn en vooral - om te eten.

In ons niet al te toeristische kustdorpje ("1 star - no disco!") hadden we het al aardig getroffen met een vast adresje waar we vaak zijn beland. Verder eilandinwaards was het allemaal net wat minder toegankelijk en zoals zo vaak dus ook even wat lekkerder. We kregen er in een verlaten dorp een rijpe granaatappel - zo van de boom - in de hand gedrukt, aten slakken die zonder verdere kruiden bol stonden van de rozemarijn waarop ze leefden en werden smakelijk uitgelachen om mijn excuus 'we moeten nog rijden' toen we een bijzonder foezelig glas raki aangeboden kregen door een hoogbejaarde monnik.

Het hoogtepunt was echter een lunch (en wat dagen later nog één) in vreemdsoortig gebouwtje waar we toevallig belanden - ik zal er verder geen uitspraken over doen, kies zelf maar een beschrijving. Zoals het er nu bij ligt, zit er in elk geval geen restaurant meer in:

Bron: Google Maps

In 2008 was dit wel anders, er stonden flink wat oudere deukige auto's buiten, weinig glimmend en klein huurspul. Net zoals in Frankrijk leek het me een aanrader als er meer locals zijn dan toeristen, dus meteen naar binnen.

Daar aangekomen zochten we meteen naar verborgen camera's, want we werden ontvangen door André van der Toorn. Diens Nederlands bleek echter wel heel erg tegen te vallen, dus uiteindelijk waren we ervan overtuigd dat we toch te maken hebben met een Doppelgänger - of mogelijk een niet te ver verwijderd familielid. Pas later las ik dat de beste man (André dus) geboren is als Kostas, in Athene - dus nou ja, wie weet.

Als twee druppels water

Hoe dan ook, ook het Engels van deze zeer vriendelijke meneer liet nogal te wensen over, dus maakten we onze keuze op basis van de geplastificeerde menukaart. Google Translate was toen duidelijk nog een stuk minder ver ontwikkeld dan nu, maar dat mocht niet baten. Geïntrigeerd door de verder niet vertaalde κοκορέτσι vroegen we door, en dat bleek een moeilijke zaak.

"Lamb". Nou, lekker. Maar dat was niet het probleem. Wild gebarend, Grieks mompelend, met handen wapperend tussen kin en kruis, keek hij moeilijk om zich heen, naar een andere tafel. Die haalden hun schouders op en aten door. "Inside things", kwam er uiteindelijk uit. Ah. "Inside things". Dat zullen wel ingewanden zijn. Monter knikten we. Doe ons die maar. Hij keek ons even aan, leek nog wat te willen zeggen, maar haalde toen óók maar de schouders op en liep weg, waarschijnlijk in de overtuiging een vol bordje terug te krijgen.

Enige tijd later volgde de maaltijd. Met een moeilijke glimlach werd als eerste gerecht een bord op tafel gezet. "Kokoretsi". De rest volgde. Een korte buiging, en meneer trok zich terug. Van achter de bar en ook vanaf de andere tafel werd er sluikse blikken geworpen. Op het bord lagen grote plakken van iets dat duidelijk op een spies had gezeten; een soort rollade van grove stukken met een bruine korst. Het rook geweldig - vooruit, een beetje, nou ja, ingewandig, maar zeker niet onprettig. Een beetje citroensap erover, en proberen maar. Het was fantastisch lekker. Lever was duidelijk herkenbaar, ook een stukje steviger vlees, en nier, iets wat minder definieerbaars en iets wat erg op zwezerik leek, en het mogelijk ook was. Dit alles had een heerlijke krokante korst, stevig gekruid met knoflook, oregano en citroensap.

Kokoretsi - κοκορέτσι (c) Mout & Peper

Na wat goedkeurend geknor en een paar stevige happen kwam de uitbater weer langs. "Is good?" vroeg hij, zijn gezicht een mengeling van hoop en verbazing. "It's incredible!" riepen we. Zijn gezicht betrok iets. "Is good!" Ah. Blij knikte hij en vervolgde zijn rondje. We genoten verder van onze inside things, erg goede salade (met rode kool), stukjes gepaneerd lamsvlees, friet en groenten.

Van onze Belgische hoteleigenaar begrepen we bij thuiskomst wat de 'inside things' waren. Huiverend vertelde ze dat het, inderdaad, ongeveer alles is wat je in een lam aantreft. Longen, hart, nieren, zwezerik en lever, omwikkeld met darm en als grote, ongeveer vijftien centimeter dikke, soms wel een meter lange rollade rond een spies, gegrild boven houtvuur. Ze keek ons meewarig aan - je kunt natuurlijk pech hebben als je zomaar ergens gaat eten. We hielden wijselijk onze mond. Een paar dagen later aten we er weer.